زمان مطالعه: 4 دقیقه
لوله گالوانیزه همانند بسیاری دیگر از انوع لوله، وظیفه انتقال مایعات مختلف و در مواردی بعضی از انواع گازها را بر عهده دارد؛ اما به دلیل گرانتر بودن این نوع نسبت به لوله‌های دیگر، استفاده از این محصولات در تمام پروژه‌ها توصیه نمی‌شود و در شرایط خاص کاربرد دارند.
لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه در واقع همان لوله آهنی یا فولادی است که با فلز روی پوشش داده شده است. این عمل گالوانیزاسیون نام دارد و برای افزایش مقاومت لوله در برابر خوردگی و زنگ زدگی در شرایط محیطی مرطوب و شرایطی که مواد خورنده در آن یافت می‌شود،به‌کار می‌رود. از عمده مصارف این لوله انتقال آب است.
مقاومت بالا در این محصول باعث کاهش هزینه نگهداری آن در عمل می‌شود و علی‌رغم گرانتر بودن قیمت لوله گالوانیزهنسبت به محصولات مشابه خود، استفاده از آن در بسیاری از پروژه‌ها صرفه اقتصادی پیدا کند. بیشترین استفاده از این مقطع فلزی در خطوط انتقال آب و فاضلاب شهری است و همچنین در پروژه‌های کشاورزی نیز این پروفیل‌ها به طور گسترده استفاده می‌شوند. بعد از لوله‌های مسی و پلاستیکی، لوله گالوانیزه گزینه ایده‌آلی برای مصرف آب و انتقال آن به سایر مناطق به‌شمار می‌رفت زیرا تاحد زیادی از تغییر رنگ و بوی آب آشامیدنی جلوگیری می‌کرد.
لوله‌های گالوانیزه به دلیل اطمینان بالا در خطوط انتقال گاز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین از این لوله‌ها در ساخت گلخانه‌ها و دکل‌های مخابراتی نیز استفاده می‌شود. برای درک بهتر اینکه لوله گالوانیزه چیست، آشنایی با مراحل تولید آن ضروری است. این لوله‌ها تا پیش از مرحله گالوانیزاسیون، فرآیند تولید مشابهی دارند. در نهایت، لوله‌ها وارد حمام مذاب فلز روی می‌شوند تا یک لایه محافظ روی آن‌ها ایجاد شود.
انواع لوله گالوانیزه
لوله های گالوانیزه از لحاظ تولید و ساخت در دو نوع گالوانیزه گرم و سرد دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به توضیح هر یک به‌طور جداگانه پرداخته و کاربرد آن‌ها را شرح می‌دهیم.
- لوله گالوانیزه سرد
در این روش نمک روی را داخل محلول آبی یا اسیدی (الکترولیت) ریخته و به محصول اسپری الکترولیز می‌شود. ضخامت لایه گالوانیزه در این روش در حدود ۲۰ میکرون است. در این روش ظاهر گالوانیزه سرد، براق و یک نواخت است. در بهترین شرایط یک نوع سرد نهایتا تا ۵ الی ۸ سال عمر مفید دارد .
فلزاتی که گالوانیزه سردمی‌شوند، به دلیل سطحی بودن پوشش در صورت ایجاد خراش عمیق بر روی سطح آن‌ها، دچار اکسیداسیون در لایه های زیرین می‌شوند. همین فرآیند یکی از علل عمر کوتاه این نوع گالوانیزه است.
کاربرد این روش گالوانیزاسیون بیشتر در صنایع ساخت خودرو، پیچ، مهره، قطعه سازی و همچنین پوشش دهی فلزاتی که مصارف بهداشتی دارند یا بعضی لوله‌ها با ضخامت کم است.
- لوله گالوانیزه گرم
در این روش محصول مورد نظر را در وان‌های روی مذاب با دمای ۴۶۰ درجه سانتی گراد غوطه ور می‌کنند. سپس بعد از خروج از وان ، لایه روی، با اکسیژن و کربن واکنش انجام داده و به دلیل اینکه بین فولاد و روی مذاب نیز واکنش شیمیایی صورت می‌گیرد و چندین لایه مرکب از آهن و روی ، تشکیل می‌شود در نتیجه تبدیل به لایه‌ای مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی و سایش ایجاد می‌کند.
این فرآیند در دمای بالا صورت می‌گیرد مولکول‌های آهن و فلز روی باهم درگیر شده و فلز روی به درون آهن نفوذ می‌کند و به همین دلیل میزان محافظت و عمر مفید محصول با گالوانیزاسیون گرم بیشتر از گالوانیزه سرد است. عمر مفید لوله‌های گالوانیزه گرم بین ۲۵ تا ۳۰ سال است. ضخامت لایه گالوانیزه در این روش بین ۴۰ تا ۱۲۰ میکرون است که این میزان روی پذیری بسته به سایز و ضخامت محصول مورد نظر متغیر است. ظاهر لایه روی در روش گالوانیزه گرم، مات و کدر و به رنگ طوسی است و سطح یک نواخت و صافی ندارد. کاربرد این روش گالوانیزاسیون بیشتر برای استفاده در محصولات آهنی که درمحیط باز و فضای خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند مانند دکل‌های مخابراتی، گارد ریل جاده‌ها، دکل‌های فشار قوی برق، لوله‌های آب با ضخامت بالا و تیرهای برق است.